Perspectiva Independiente without background 001

Entrevista cu Booshi Wever tocante Maneho di Stranheria

Booshi03
Recientemente ArenaPoliti.co a haya e oportunidad pa entrevista lider di UPP, sr. Candelario ‘Booshi’ Wever. E tema cu ArenaPoliti.co kier a trata ta e maneho di stranheria na Aruba (otorgamento di permiso di trabou y estadia). Sr. Booshi Wever ta ex-minister di asuntonan di stranheria, y critico di e maneho actual. ArenaPoliti.co a haci pregunta tocante su maneho, su opinion di e maneho actual, corupcion y mas. 

ArenaPoliti.co (AP): For di 2005 pa 2009 bo tawata minister di asuntonan di estranheria. Bo por duna un splicacion di bo maneho pa loke ta trata otorgamento di permiso di trabou y estadia?
Sr. Booshi Wever (BW): “Mi maneho tabata dirigi riba e ehecucion di e ley di LTU na un manera estricto pero humano. E problema cu tabata tin den e manehonan prome cumi, ta e hecho cu hopi excepcion tabata ser haci y na cierto momento cu casi bo por papia cu ta e excepcionnan tabata ley. Punto di salida tabata regulacion di nos mercado laboral, pa duna permiso solamente ora cu no tin yui di tera pa haci e trabou. Pues bienestar di e yui di tera na prome luga. Den cuadro di esaki a introduci e Swiss-model* na 2002 [lesa un splicacion di e Swiss-model na final di e articulo aki]. Pues prome cu mi tempo, pero manera mi a bisa hopi excepcion a ser haci y e tabata un maneho. Ta na juli 2006 a hinke den ley. Y mi no a haci ni un excepcion. Tur esnan cu tabata kere cu nan mester a haya un verlenging a bay huez y tin algun cu a haya 1 aña mas di prolongacion a base di e sentencia ey.” 

Den e periodo dimi tabata 0.0000 corupcion. Y esaki mi ta bisa cu boca grandi. Awo tur dia tin corupcion.”

AP: Den historia di Aruba, hopi estranhero a yuda sostene y engrandece nos economia. Por ehempel, tempo cu LAGO a establece su mes na Aruba y no tawata tin suficiente trahado na Aruba, trahadonan di diferente otro isla a bin Aruba cu nan famia, y te ainda ta forma parti di e comunidad Arubiano. Considerando esaki, bo ta haya cu bo maneho (swiss model) ta mucho stricto?
BW: “Mi no ta kere. Cu e maneho, cada aña por evalua si tin yuinan di tera cu lo por haci e trabou. Alabes si bo no tin e Swiss-model, a base di e tratado di family-life gobierno mester permiti ‘gezinshereniging’. Esaki kiermen cu e peso pa nos infrastructura den su totalidad lo ta bou hopi presion. Lo no tin suficiente scol pa nan yuinan, mester laga nan drenta apesar cu nan famia por tin un enfermedad cronico cu lo ta un peso extra pa nos AZV. Pues e implicacionnan y e consequencianan pa nos pais lo ta hopi grandi. Asina mes e presion tabata grandi, corda awo cu tin un asina yama ‘open-door-policy’.” 

AP: Kiko ta e diferencianan mas grandi entre bo maneho di otorgamento di permiso y estadia, y esun di e actual minister di imigracion, sr. Benny Sevinger?
BW: “Den e periodo dimi tabata 0.0000 corupcion. Y esaki mi ta bisa cu boca grandi. Awo tur dia tin corupcion. Yui di tera tin cu competi cu hendenan cu ta bin traha como cheap-laborer. Di un maneho estricto pa un maneho free for all.” 
Awo den UPP nos ta boga pa goberna a base di principionan di Good Governance, wel ami tabata haci esaki tempo cu mi tabata minister caba.”

AP: Den pasado acusacionnan di corupcion a wordo haci contra bo persona. Tin e acusacion tocante Landslaboratorium, y e acusacion tocante un destaho pa ekiponan pa procesamento di sushi na Dump. Ta conoci cu bo a desmenti e acusacionnan. Con bo a trata e acusacionnan aki? Y mas specificamente, ki argumentonan tin pa desmenti e acusacionnan?
BW: “Den e rapport di WODC tur dos asunto a wordo atendi y eynan e grupo aki cu a bin cu un tarea specifico pa busca cualkier cos cu por a bay fout y nan conclusion contundente tabata cu den ningun di e dos caso aki tin sprake di ongeregeldheden door dimi. Es mas den e asunto di Landslab ta mi persona a duna instruccion pa e hefe haci un investigacion na Landslab. Den e caso di dump, den 6 caso di cual uno den hoger beroep Corte a bisa enfaticamente cu tur cos a bay manera mester ta. Cu tabata tin un transparencia total den esaki. Despues cu gobierno a cambia Benny S [Sevinger] a haci un denuncia contra mi persona. Despues cu mi persona a insisti y a dirigi un carta na OM, pasobra nan tabata tarda hopi cu e investigacion, nan a notifica mi persona cu despues di 1 aña di investigacion riba e caso, nan a yega na e conclusion cu no tabata tin ningun motibo pa persigui mi y alabes nan a referi na e 6 casonan tambe. Awo den UPP nos ta boga pa goberna a base di principionan di Good Governance, wel ami tabata haci esaki tempo cu mi tabata minister caba. Cu otro palabra ami ta haci loke mi ta predica.”

AP: Bo maneho como minister di asuntonan di estranheria a wordo investiga?
BW: “Nunca. Y ainda mi kier invita ken cu ta haci cualkier investigacion no solamente den DIMAS, pero cualkier otro departamento cu mi tabata responsabel p’e entre november 2001 te fin di october 2009.” 

Hendenan cu ta wordo gara, y cla pa wordo deporta, ta wordo laga liber riba ordo di ministernan.”

AP: Bo a haci acusacionnan fuerte den direccion di minister Sevinger y algun empleado di Dimas, hasta mencionando nomber y publicando potretnan di documento. Segun bo persona, ki corupcion a ser cometi cu permisonan di trabou y estadia bou di maneho di minister Sevinger?
BW: “Personanan cu ta paga un dineral pa haya nan permiso. Sumanan entre 6 mil y 10 mil ta wordo menciona. Y ora nos tuma nota di documentonan di hendenan cu ta wordo deporta, despues ta drenta na un manera ilegal Aruba, pues landando, ta haya permiso y alabes ta duna informacion falso tocante nan estado civil, toch ta haya permiso, esaki den mi concepto ta corupcion. Ta haci e asunto mas lamentabel ora cu un cifra di 6 mil florin ta ser menciona pa e permiso aki. Interesante den e asunto aki ta e hecho cu den casonan duduso asina e directora sra. Ruiz-Paskel no ta firma pero un empleada di Dimas kende su nomber ta ser menciona den mas asuntonan ilicito, esta sra. Lampe. Esaki ta djies un ehempel, pero e modus operandi aki ta loke ta pasa diariamente na Dimas na unda un otro empleado cu a ser bombardea como waarnemend-directeur, siendo cu e no tin e preparacion necesario pa dicho funcion, esta Mario Wever, ta haci e trabounan sushi pa tanto e coordinador di Minister Benny S, Radhi Kahn, como pa e minister himself.”

AP: For di ki aña ba cuminsa acusa e personanan en cuestion?
BW: “For di principio di e gobernacion actual di AVP, por a nota cu no solamente hendenan cu tabata ilegal tabata wordo duna permiso, pero tambe hendenan cu a caba di sali for di prison. Hendenan cu ta wordo gara, y cla pa wordo deporta, ta wordo laga liber riba ordo di ministernan. Hendenan ta purba di drenta cu paspoort falso y cu ta wordo deteni y cla pa ser manda bek, atrobe mester ser laga liber, riba ordo di minister of ministernan.” 

Un biaha mi a haya un carta di un di e hefenan di imigracion. Mi no a ni tuma e molester di contest’e, te awe mi ta wardando riba un caso.”

AP: Un of mas di e personanan cu bo ta acusa a reacciona of mandabo un carta via nan abogado pa rectifica?
BW: “Un biaha mi a haya un carta di un di e hefenan di imigracion. Mi no a ni tuma e molester di contest’e, te awe mi ta wardando riba un caso. Por lo demas nunca mi a wordo pidi pa rectifica, siendo cu e acusacionnan ta directo. E documentonan cu mi tin den mi poder ta papia cla y mi ta sigur cu den un posibel caso, ora cu mi yama testigonan mas cos lo sali y e beerput lo pone hopi hende sacudi. Y loke mi tin ta e top di e ijsberg. Y tur e asuntonan aki mi a denuncia na Hulanda pasobra e interes di Aruba y su pueblo ta wordo perhudica. Atrobe Hulanda ta spera ora mas morto cay, manera e matanza na Seaport??”
No por ta asina tampoco cu un gobierno ta introduci maneho cu ta bay linea recta contra ley.”

AP: Den ki forma bo lo kier pa Hulanda [gobierno di reino] interveni den e asunto aki? Y bo a denuncia e asunto aki na ministerio publico di Aruba tambe?
BW: “Aunke cu e asunto di admision y expulsion ta un asunto interno y autonomo, no por ser permiti cu un minister hunto cu su coordinadornan ta haci y deshaci den un departamento y por haci esaki djies pasobra nan por conta cu un sosten y aprobacion door di un mayoria di turno den Parlamento. No por ta asina tampoco cu un gobierno ta introduci maneho cu ta bay linea recta contra ley. Mi a haci mencion cu hendenan cu ta drenta ilegal na Aruba y ta haya bou pago un permiso. Mi a denuncia e asuntonan aki publicamente y a acusa e personanan involvi publicamente pero OM no ta haci nada, y esnan involvi ta scohe pa guli manda abou pa miedo cu den Corte si testigonan lo declara loke ta pasando y cuanto placa ta wordo paga y na ken. Den mi concepto aki tambe Hulanda lo por mustra cu e gobierno aki ta trece e interes di e Reino na peliger ora cu ta duna criminalnan permiso pa traha y keda na Aruba, manera ta e situacion di e caso dilanti Seaport na unda polis a mata dos criminal cu un tabata tin permiso y e otro tabata den haya su permiso. Mi a scohe pa denuncia e asuntonan aki publicamente y no oficial pasobra mi tin experencia cu OM no ta mishi cu ningun mandatario usando e argumento cu ta Parlamento mester haci un ‘uitspraak’ prome. Algo contra e espíritu di e ley. Mi a spera cu OM lo por a lanta ariba y actua ‘ambtshalve’ pero ela keda un ilusion mescos cu e hecho cu mi a kere cu esnan cu mi a acusa di corupcion, lo lanta un caso, pero nada!” 
Mi a denuncia e asuntonan aki publicamente y a acusa e personanan involvi publicamente pero OM no ta haci nada, y esnan involvi ta scohe pa guli manda abou pa miedo cu den Corte si testigonan lo declara loke ta pasando y cuanto placa ta wordo paga y na ken.”

AP: Ki efecto bo ta kere cu e maneho actual, y e supuesto corupcion cu bo ta menciona, por tin pa nos pais?
BW: “Ya caba por sinti e efecto na unda yuinan di tera mester competi cu stranheronan cu ta dispuesto pa traha pa un salario miserabel y cu nos yuinan di tera mester sali for di Aruba pa bay traha pa mantene nan famia. Mi a menciona caba cu door di e maneho aki, casa y yuinan mester wordo admiti. No tin ningun regla riba e entrada cu esun cu tin permiso mester tin pa por bin na remarke pa un ‘gezinshereniging’, consecuentemente bo lo por haya cu un hende cu un sueldo minimo, cu ta paga hunto cu su doño di trabou e suma di ongeveer 150 florin pa luna na prima di AZV pa un famia di gemiddeld 5 persona. Y e famia ta wordo admiti sin ningun clase di screening, ni criminal ni medico. Pues un hende cu un enfermedad cronico ta bin Aruba y mesora por bay haci uso di AZV. Y tin multiple casonan asina. Recientemente mi a denuncia un caso di un mucha, cu Dimas a ser poni na altura di dje, cu a haya permiso, cu tin un enfermedad cu lo bay costa AZV por lo menos 250.000 florin pa aña. Esaki ta un aspecto, y e otro ta e peso riba nos enseñanza. Sin papia riba bibienda.”

AP: Con gobierno por preveni corupcion cu otorgamento di permiso di trabou y estadia?
BW: “Pone hende drechi como minister. Y naturalmente sigui e ley di LTU estrictamente. Dicon nos no por aplica e ley manera mester ta y tur esnan cu kier bin traha na Aruba cumpli cu nos leynan. Dicon entre november 2005 y fin di october 2009 no tabata tin corupcion?”
Pero tambe mester trece un balance den nos sociedad pa bo no haya cu e Arubiano na final ta bira un stranhero den su propio pais.”

AP: Den bo opinion, ki maneho di otorgamento di permiso di trabou y estadia ta esun miho pa nos pais, awo y pa e añanan venidero?
BW: “Masha simpel, aplica e ley di LTU a pie de la letra. LTU ta sali for di punto di bista cu mester proteha nos mercado laboral. Pero tambe mester trece un balance den nos sociedad pa bo no haya cu e Arubiano na final ta bira un stranhero den su propio pais.”


*Modelo Suiso bou di maneho di sr. Booshi Wever:
E modelo Suiso ta ensera un sistema cu tur trahado nobo (estranhero) por haya un prome permiso pa cada bez un aña cu un maximo di 3 permiso. Pues dos prolongacion pa cada periodo di 3 aña. Ora di prolongacion di e prome y di dos permiso mester demostra cu por domina Papiamento y cu por lo menos sa algo di nos cultura etc. Un tipo di ‘inburgeringstoets’. Despues di e periodo aki e tin cu bandona Aruba, y e por bin bek como trahado despues di 3 aña. Y e mesun trayecto mester ser haci cada vez cu kier bin bek traha. Esaki pa cada aña evalua si no tin un yui di tera cu por haci e trabou. Esaki tabata conta pa tur funcion sin excepcion. Esaki pa evita tambe cu cierto derecho ta wordo adkeri y cu alabes por haci peticion pa ‘gezinshereniging’. Den e maneho aki alabes no tabata posibel pa haya un permiso basa riba un ‘gezinshereniging’. Y den un caso entama contra di e ley y e maneho aki, Corte a dicidi cu na bienestar di e mucha no mester duna dicho permiso, pasobra e mucha lo ser perhudica si cada tres aña elo mester cambia di ambiente y sistema educacional. Pues e ley no ta bay contra e tratado di ‘family life’. Den e maneho aki tambe ta incorpora un test rigido medico di malesanan cronico y contagioso, y un proceso rigido di screening riba pasado criminal.

**Si bo a wordo menciona den e articulo aki y bo kier manda un reaccion, manda un email pa This email address is being protected from spambots. You need JavaScript enabled to view it.


Algun documento cu sr. Booshi Wever a publica: 
Documento Dimas01
Booshi Wever: “Ata mas prueba cu keto bai tin hende cu ta wordo detene pasobra nan ta y ta trahando illegal, ta wordo protehi y poni den libertad y como recompensa ta haya nan permiso tambe. Y ami a kere cu Paul C a bisa cu ningun hende ta haya permiso mas. Aruba, te ki dia nos ta keda acepta y soporta e gobierno maligno aki.”


Documento Dimas02
Booshi Wever: “Documentonan di Dimas cu un poco tempo pasa a wordo manda dump” 

 

Expresionnan haci den e articulo aki no necesariamente ta refleha opinion di ArenaPoliti.co

x

 

Inscribi pa ricibi un resumen semanal di e articulonan mas impactante.