Perspectiva Independiente without background 001

Ideanan di MEP pa desaroya pilarnan economico nobo pa Aruba

Evelyn Xiomara Ady
Como un di e paisnan cu ta depende mas hopi riba turismo, ta importante pa Aruba diversifica y desaroya pilarnan economico nobo. Durante un combersacion* cu parlamentarionan di MEP, ArenaPoliti.co a puntra ki ideanan MEP tin pa desaroya pilarnan economico nobo.

Lider di MEP Evelyn Wever-Croes a contesta, bisando cu MEP ta kere den desaroyo industrial, mas specificamente “landbouw, veeteelt, visserij”. Algo cu segun sra. Wever-Croes no lo ta un sector mesun grandi cu turismo of e refineria, pero cu por pensa riba un paar di sector ‘micro’ cu lo crea cupo di trabou, y alaves ta contribui na haci Aruba un tiki sustainable.

Banco di Desaroyo
MEP tambe ta kere den introduccion di un ‘banco di desaroyo’ cu mester sostene negoshi mediano y chikito (mkb’s). “No cu ta fia’bo e cen so, pero cu ta tene bo man”. Sra. Wever-Croes ta sigui splica cu e banco di desaroyo lo mester yuda esnan cu kier lanta un negoshi cu ‘set up’ e negoshi, nan statuten, payroll, impuesto, inscripcion na Camara di Comercio, SVB, etc. Intencion ta pa e banco di desaroyo yuda te na un sierto momento, ora un compania por sigui maneha riba su propio forsa, cu solamente e fiansa di e banco di desaroyo pa paga bek. E idea ta pa sostene y lanta mkb’s y yuda nan ta exitoso.

Parlamentario Ady Thijsen ta añadi cu Gabinete Mike Eman tambe ta papia di entrepeneurship y ta bin cu seminarionan, pero no algo concreto manera un banco di desaroyo. Segun sr. Thijsen tin hopi hende cu tin un bon plan y por bira entrepeneur, pero nan mester di sosten y guia pa e wordo realisa.
Sr. Thijsen: “Cosnan cu nos mes por haci, nos ta importando”. Como ehempel e ta menciona jam. E parlamentario ta splica cu na Aruba tur caminda tin jam (hotel, horeca, consumo local). Y tur e jam ta wordo importa. Sr. Thijsen ta wak oportunidadnan pa eleva fruitteelt y laga localnan traha nan propio fabrica pa produci jam. “Tin mercado p’e, dicon nos no por haci’e?”. E ta considera produccion di jam como un (1) ehempel for di mas posibilidadnan, cu riba nan mes no lo ta sectornan grandi, pero hunto lo tin un bon impacto riba nos GDP y creacion di cupo di trabou.

Sr. Thijsen tambe ta di opinion cu Aruba no ta haciendo uso optimal di e oportunidadnan cu e areglo LGO ta duna Aruba. Cu nos LGO-status (Landen en Gebieden Overzee, Europese Gemeenschap), Aruba por exporta productonan pa Europa, sin cu mester paga invoerrechten na Europa. Como ehempel sr. Thijsen ta menciona medicina alternativa cu ta wordo produci na Europa, pa cua Aruba lo por exporta grondstoffen. Segun e parlamentario, Aruba tin diferente mata cu propiedadnan medicinal, cu Aruba lo por exporta. Exportacion cu por yuda aumenta nos reserva di divisas, algo cu segun sra. Wever-Croes a disminui y ta un problema actual.

Offshore
Sra. Wever-Croes: “Den mundo tin hopi interes awo pa haci business [offshore] cu paisnan cu ta den compliance cu FATF”. Segun e lider di MEP, lo tawata miho si Aruba a bin cu reglanan pa ta in compliance y na mesun momento crea espacio pa offshore. “Awo Aruba ta in compliance pero no tin espacio pa haci business”. E ta splica cu, mientras cu Corsou ta struggle y Aruba a “klap dicht” despues cu e fenomeno di offshore a haya un mal nomber y FATF (Financial Action Task Force) a bin cu hopi regla, Hulanda a florece den esaki y a haci bon uso di FATF regelgeving. MEP ta wak oportunidadnan den offshore y e financiële diensten sector.

Arubaanse Arbitrage Instituut
Sra. Wever-Croes ta bira mas entusiasma papiando di e idea di un Arubaanse Arbitrage Instituut (AAI). Hopi compania internacional ta scohe pa resolve sierto desacuerdo (p.e. cu Gobiernonan) na un instituto arbitrario, y no den corte. Segun lider di MEP tin companianan cu ta haci negoshi entre Merca y Sur America, cu ta scohe Amsterdam como nan instituto arbitrario. “Geografisch Aruba ta perfecto”. Sra. Wever-Croes ta conta di su experiencia den sector priva, defendiendo cliente na e instituto arbitrario na Amsterdam (NAI). “Nan no ta haci nada cu nos no por haci”. Sra. Wever-Croes ta sigui conta cu un instituto asina por crea cuponan di trabou huridico, economico, administrativo, “ful un support mechanism”. Algo cu segun e parlamentario por yuda trece diversificacion y trece studiantenan bek. “Y tin cliente cu ta willing pa paga… Nan ta pag’e awo na Amsterdam, awel nan por pag’e na Aruba”.

Refineria
Durante e combersacion e tema di reapertura di e refineria tambe a bin dilanti. Segun sra. Wever-Croes e refineria ta un pilar economico mucho importante pa no haci lo maximo pa realisa un reapertura. “Ami no ta weita Aruba bay yega na 40% debe… for di 83%, riba turismo so”. Un porcentahe cu tambe ta wordo menciona den e protocol di CAft y cu Aruba lo mester busca un manera pa yega na dje den futuro (40%). MEP ta di opinion cu un reapertura ta posibel, pero cu Gobierno y Valero no ta haciendo lo maximo pa logra esaki.

ArenaPoliti.co a puntra si MEP a considera di evalua e efectonan negativo riba salud di esnan cu ta biba serca di e refineria, y esnan cu lo traha den e refineria. Segun sra. Wever-Croes MEP a yega di papia di esaki. E ta bisa cu eigenlijk mester a haci un nulmeting, y haci un health impact study, pero cu awo cu e refineria ta sera, no tin mucho sense pa haci'e. E ta sigui splica cu MEP kier un refineria mas clean, cu ta cumpli mas cu standards. Como ehempel e ta menciona filternan (caro) cu refinerianan por instala, cu por yuda hopi. Algo cu Valero no a haci. Pa un reapertura lo por pone algo asina como exigencia. MEP ta kere den un reapertura cu un upgrade pa bende producto mas limpi, kisas hasta haci upgrades pa procesa LNG (gas).

Parlamentario Ady Thijsen tambe ta menciona e opcion pa Aruba mes opera e terminal (waf, transshipment). Sr. Thijsen ta convenci cu Arubianonan mes por maneha esaki. Den e caso ey e lo bira un compania Arubano, y tambe lo tin un impacto hopi positivo riba nos divisas. Segun sr. Thijsen ta trata di un capacidad di 11 miyon bari, pues miyones di dollar cu Valero ta ganando actualmente.


Kico abo ta haya di e ideanan di MEP? Laga sa den e seccion di comentario, y/of riba nos Facebook page: facebook.com/ArenaPoliti.co. Keda pendiente pa mas articulo basa riba combersacionnan entre ArenaPolitic.co y miembro di MEP, AVP, y mas partido.


*26 mei 2015

Expresionnan haci den e articulo aki no necesariamente ta refleha opinion di ArenaPoliti.co

7 motibo pa laga Pueblo eligi su Gabinete

Columna Asiento 22 | S01E05 Hopi ciudadano ta na fabor di un cambio den nos sistema democratico cu lo duna Pueblo e poder pa eligi Parlamento y un (minister-)presidente den eleccionnan separa. De...

Sigui lesa...

Inscribi pa ricibi un resumen semanal di e articulonan mas impactante.

 

Contacto

ArenaPoliti.co ta un website di BPS Media

 

Pa tuma contacto of pa manda comunicado:

[email protected]

 

Advertising:

[email protected]

x

 

Inscribi pa ricibi un resumen semanal di e articulonan mas impactante.