Perspectiva Independiente without background 001

Entrevista cu parlamentario Rene Herdé [part 1]

Tawata 15 di oktober di e aña aki, dilanti entrada di un sala den Tweede Kamer, cu ArenaPoliti.co (AP) a topa cu parlamentario y lider di fraccion AVP, sr. Rene Herdé. Den algun minuut un ‘procedurevergadering’ di ‘Vaste commissie voor Koninkrijksrelaties’ lo cuminsa.

Entre e 23 punto di agenda:
• Stand van zaken overheidsfinanciën Aruba;
• Reactie op het eindrapport van het College Financieel Toezicht (Cft) overheidsfinanciën Aruba;
• Verzoek om aan de Raad van State voorlichting te vragen over de vraag of de besluitvorming van de Rijksministerraad ten aanzien van Aruba conform het Statuut voor het Koninkrijk der Nederlanden is geweest.

Pues no tawata por nada cu sr. Herdé kier a presencia e reunion. Y a pesar cu no tawata mas cu un reunion procedural, tawata interesante pa sigui e reunion, y pa sr. Herdé tambe un oportunidad pa ‘netwerk’ cu algun parlamentario Hulandes.

Den un tiki mas cu mei ora, e reunion a termina. Nos a muda pa un parti mas keto den e edificio, y sin perde mucho tempo a cuminsa combersa tocante e tema cu mas ta wordo discuti actualmente: Aruba su situacion financiero.

Stimula economia
Referiendo na e strategia di Gabinete Mike Eman I pa inverti hopi placa pa stimula Aruba su economia, sr. Herdé ta puntra: “Ki otro opcion gobierno tabata tin na 2009?”. E ta sigui conta cu te ainda e no a haya un contesta riba e pregunta ey, tampoco for di parlamentarionan Hulandes. Ora AP a sugeri e opcion di inverti y stimula economia riba un ‘speed’ mas poco poco, sin laga e debe yega e nivel cu e la yega, sr. Herdé ta contesta cu ta un decision politico. Segun sr. Herdé, na 2009 MEP a sali for di gobierno lagando atras un economia den mal estado, mientras poder di compra a bay atras drasticamente. Cu su tablet den man, mustrando grafico, e ta menciona algun cifras. Segun sr. Herdé, economia a cay cu 15% mientras cu resto di mundo a cay cu 1-3%. Entrada di gobierno lo a cay cu 200 miyon florin, y desempleo a subi te casi 12%. Sector priva a stop di inverti den economia. P’esey Gabinete Mike Eman I a dicidi cu mester inverti, pa despues economia por sigui draai riba su mes, segun sr. Herdé.

Imagen

E decision ey a bay man den man cu hopi fiansa y debe. Segun sr. Herdé esey ta algo normal. E ta compara Aruba su debe cu e debe cu un hende ta crea ora e cumpra un cas (hipoteca). Mustrando sr. Herdé riba e diferencia cu, ora di cumpra un cas, e cumprado mes ta paga e debe y no e siguiente generacionnan, sr. Herdé ta contesta cu asina ta ora ta trata di goberna un pais. Mester a stimula nos economia, y mester a hisa poder di compra. “Especialmente pa esnan cu un salario minimo”. Sr. Herdé ta sigui conta cu esey no tawata posibel sin crea debe. Al final, e meta ta pa yega na "un finansa publico sano y sin afecta e crecemento economico of e forsa di compra di esnan cu entrada mas abou". 

Durante e combersacion tambe ta sali na cla cu na 2009, Gabinete Mike Eman I no a determina un ‘plafond’ pa te unda e debe di Aruba por yega. Pero segun sr. Herdé nan a monitoria e debe, y discuti riba e situacion financiero continuamente. Mientrastanto, segun cifranan di CFT, Aruba su debe a redobla for di 40% pa 80% di nos GDP durante e ultimo cinco añanan. 

Medida
Medida, ahustacion, bo por yamele con cu bo kier”, sr. Herdé ta bisa despues cu AP a menciona e palabra “medida” varios biaha caba. Y sr. Herdé ta confirma cu tin mas na caminda. Health tax ta na caminda? Si. Transaction tax ta na caminda? Posiblemente. BBO lo subi? No den su forma actual, podise un otro impuesto indirecto. Placa di e health tax lo bay directamente pa AZV, y di e transaction tax directamente pa proyectonan PPP (Public Private Partnerships). Lo bin mas medida di cual e placa lo ser destina directamente pa otro institutonan? Posiblemente. Segun sr. Herdé, tur e entrada nobo cu e medidanan lo produci, ta pa cubri gastonan specifico existente. “Niun ta pa djis bay den caha pa gastonan nobo”.

E pregunta ta surgi si tur esey no lo baha e poder di compra di ciudadanonan substancialmente. AP:Sr. Herdé ta kere cu pueblo por carga tur e aumento y medidanan?” “Si”. Sr. Herdé ta splica cu gobierno a hisa e poder di compra, a stimula e economia, y nan no por sigui haci esey pa semper. Di e transaction tax sr. Herdé ta bisa cu ta trata di un permillage hopi abou y cu hopi transaccion ta wordo haci door di companianan. E no lo ta impactante pa ciudadanonan. AP:Pero cada biaha cu un hende cumpra algo sin paga cash, of tuma placa via ATM, nan lo paga e tax”. Sr. Herdé: “Por exclui cierto transaccion”.

BBO
Si BBO tawata asina malo na 2009, dicon awo si e ta bon?” AP ta puntra. Sr. Herdé: “Ainda e no ta bon”. Reformulando e pregunta, AP ta puntra: “Con bo ta hustifica cu awo AVP lo hisa BBO, mientras cu na 2009 AVP a bisa cu mester elimin’e?” Sr. Herdé: “Paso awo bo ta wak unda e placa a bay”. Alaves e ta añadi cu gobierno no lo subi BBO, pero lo restructura henter e sistema di impuesto, “pa cuida e forsa di compra di pueblo, mantene crecemento economico y balansa finansa publico”.

Sr. Herdé ta splica cu semper AVP tawata contra e manera cu BBO ta wordo cobra (acumulativo), pero cu AVP no ta contra impuestonan indirecto. Segun sr. Herdé, AVP su plan for di 2009 ta pa reforma e sistema di impuesto, bayendo for di impuesto directo pa indirecto. Y riba e pregunta si AVP su plan desde 2009 tawata pa bin cu un otro sales tax pa reemplasa BBO, sr. Herdé ta contesta cu si. “Y baha inkomstenbelasting”.
Pero e impresion cu AVP a crea cu nan campaña electoral na 2009 ta diferente. E mensahe tawata ta “ELIMINA BBO!”, y no “REEMPLASA BBO!”. Sr. Herdé ta defende su punto di bista, contestando cu e plan pa reforma sistema di impuesto y reemplasa BBO cu un otro sales tax, ta poni den nan programa di partido di 2009.

Pa ta mas specifico, e plan concreto di AVP tawata pa reduci e porcentahe acumulativo di BBO for di 3% pa 1,5% (1 januari 2010), y elimin’e por completo for di 1 di januari 2011. AP a puntra dicon no a elimina e 1,5% cu a resta na 2011, y tampoco den e añanan despues. Sr. Herdé: “Ora a kita e prome 1.5% di BBO, pueblo no a sinti e efecto den nan forsa di compra. Prijsnan no a baha cu 1.5%”. Pues, un reduccion sin resultado. A lo menos, no pa esnan cumprando e productonan. E comerciantenan cu no a baha nan prijsnan si lo a bay dilanti cu e reduccion di 1,5%.
Segun sr. Herdé, enbes di elimina BBO, a scohe pa aumenta e forsa di compra directamente cu e ‘repararietoeslag’ pa trahadonan cu entrada mas abou den sector priva, pa pensionadonan y pa mamanan soltera.

Pronto ArenaPoliti.co lo publica e segundo parti di e entrevista. Den e segundo parti lo elabora riba e aumento di tarifa di coriente, e impasse entre Aruba y Hulanda, y mas.

Expresionnan haci den e articulo aki no necesariamente ta refleha opinion di ArenaPoliti.co

7 motibo pa laga Pueblo eligi su Gabinete

Columna Asiento 22 | S01E05 Hopi ciudadano ta na fabor di un cambio den nos sistema democratico cu lo duna Pueblo e poder pa eligi Parlamento y un (minister-)presidente den eleccionnan separa. De...

Sigui lesa...

Inscribi pa ricibi un resumen semanal di e articulonan mas impactante.

 

Contacto

ArenaPoliti.co ta un website di BPS Media

 

Pa tuma contacto of pa manda comunicado:

[email protected]

 

Advertising:

[email protected]

x

 

Inscribi pa ricibi un resumen semanal di e articulonan mas impactante.