Perspectiva Independiente without background 001

Joselin Croes (POR): Kico e hobennan kier pa enseñansa di Aruba? – PART 3

JoselinCroes01
Den un entrevista cu Joselin Croes di e plataforma politico POR, e ta enfatisa riba e hecho cu enseñansa p’e ta bay ta su enfoke principal. E ta kere cu enseñansa ta e base pa tin un pueblo inteligente, un pueblo cu bon trabou, un pueblo rico den mente y den nan saco. E ta kere cu si nos sistema di enseñansa ta traha optimalmente, riba tur nivel di chikito te cu grandi e lo drecha nos problemanan social y di criminalidad  y lo habri porta pa yuda bin cu economianan nobo. Si Aruba por logra trece y retene tur su yiunan di tera profesional nos lo tin un grupo di por lo menos 100 hoben pa aña  cu lo drenta nos mercado laboral, cu lo bin cu proyectonan innovativo, cu lo lanta negoshinan nobo, cu lo bin cu innovacion den nos aparato gubernamental. Tur loke nos mester haci como gobierno y como pais ta duna nan un chens pa nan briya.

Joselin ta conta nos cu su defunto mama semper a bise, “mi yiu, ningun hende nunca por kita ni horta tur loke bo a siña foi bo, esey ta bo fortalesa y esey lo habri e portanan pabo den bida”. Su mama tabata e unico ruman muher di ocho ruman homber, un famia humilde di Santa Cruz. Como cu e tabata e unico yiu muher e no tabatin mag di a bay scol, e mester a cuida su ruman hombernan y su mayornan, pesey e semper a encurasha su yiunan pa studia duro y probecha di e privilegio di por bay scol y studia pasobra tin cu no tin e chens ey.  Joselin mes a bay studia na Hulanda y despues di basta tempo, cu ya e tabata casa y tin dos yiu, el a bolbe bay scol y studia rechten. E ta bisa: “Nunca ta mucho laat pa siña. Where there is a will there is a way”. Pa motibo cu enseñansa ta asina importante p’e e ta sintando cu hopi maestro, docente, studiante y cabesante di scol na Aruba. Recien el a sinta cu un grupo di studiante na Universidad di Aruba y nan a brainstorm riba e topico enseñansa y esaki ta e puntonan di mas importante cu nan a menciona.
  1. Traha un maneho pa termino largo pa enseñansa basa riba un estudio y estadistica di cuponan laboral. Pa loke ta trata Hoger Onderwijs nan ta desea pa gobierno traha un plan a largo plaso, basa riba e necesidanan den mercado laboral, pero tambe nan kier pa gobierno crea mas oportunidad nobo den e otro ramonan. E plan y vision mester ta basa riba un estudio haci cu cifranan cu ta duna un indicacion clave di kico ta e nivel di estudio cu nan ta desea, cuanto hoben ta bay Merca of Hulanda, kico nan ta bay studia, kico ta e cuponan di trabou cu tin habri aki 5 aña of 10 aña.

  2. Bin cu un solucion pa e hobennan cu a studia medicina na Latino America. Nan ta frustra di e hecho cu nan ta haci nan  best nan ta bay studia medicina na Latino America na e mihor scolnan y ora nan bolbe bek Aruba pa traha, nan no por practica medicina pasobra nan no tin e BIG registratie. Nan ta hay’e discriminatorio, ineficiente y caro.

  3. Nan kier pa diversifica y bin cu mas estudionan riba nivel universitario. No ta tur hoben por afford bay studia afo y lo desea pa tin mas opcion di estudionan mas moderno manera: coding, technology, e-commerce, e-marketing, digital studies. Mayoria trabou awor ta bay via internet. No ta tur hende kier bira dokter, abogado of traha den turismo. Mester habri porta pa economia nobo cu ta trece cu ne estudionan cu ta cuadra cu aña 2017. Aruba a keda pega cu estudionan tradicional.

  4. Mas Hulandes den basis- y voortgezet onderwijs. Nan no ta kere den introduccon di Papiamento como instructietaal na scol, ,al contrario nan ta desea di por a haya mas Hulandes na basis y voortgezet onderwijs pa asina nan estudio na Universidad y na Hulanda por a bay mas facil. E overbruging di nos nivel di Hulnades pa esun di Hulanda ta asina grandi cu e ta trece cu ne cu hopi hoben ta faya den nan estudio, no pasobra nan no por, pero paso nan Hulandes no ta fuerte suficiente. Pero nan ta contento cu tin hopi estudio awor na Hulanda cu ta na Ingles cu ta duna bo mas opcion. Pero asina mes nan ta haya cu mester practica mas Hulandes na scol via internet of den klas, pasobra e nivel di Hulandes na Aruba ta hopi abou. Esaki no ta conta solamente pa e studiante,  pero tambe pa e maestro y docente.

  5. Introduci banda di e sistema hulandes un sistema Mericano pa e hobennan cu kier bay studia na Merca. Nan sa di amigonan cu kier bay studia na Merca cu lo desea di por haya les na Ingles en bes di Hulandes y nan ta haya cu Aruba mester ta “open minded” suficiente pa introduci banda di e sistema Hulandes un “high school system” pa e studiantenan cu sa cu ta Merca nan lo bay. Actualmente tin dos High School na Aruba, pero na ta priva y nan ta hopi caro.

  6. Nan lo  desea modernisacion di nos enseñansa.  Mas les via internet, menos uzo di buki. Mas uzo di materialnan moderno pa duna les. Bin cu competencia entre e klasnan y e scolnan pa promove proyectonan y creatividad como incentivo.

  7. Introduci un extra curiculo despues di scol den arte, deporte, tecnologia, musica y cultura. Nan tur a bisa cu sigur nan lo a tuma parti di esaki si nan lo a wordo duna e chens, pasobra e ta bon pa nan salud y e ta promove nan creatividad y nan talentonan scondi. Deporte na Aruba ta caro y no ta tur mayor por afford e. E lo yuda cu e probelmanan social y di criminalidad pasobra ta tene e hoben haciendo algo productivo na scol.

  8. Bin cu un plan pa motiva tur maestro y duna nan tools pa subi e calidad di les. Nan ta haya cu e maestro /docentenan ultimamente ta hopi demotiva. Nan ta pensa cu ta e hoben mes ta e causante, hopi problema na scol, no tin respet ni di hoben ni di mayor. Nan ta pensa cu mester bin un ayudo pa yuda e maestronan  haci nan trabou optimalmente.

  9. Introduci lesnan riba balor y moralidad. Nan como hoben ta consciente cu tempo a cambia y no tin mesun miedo y respet mas cu tabatin antes pa maestronan y nan ta kere cu ta importante pa siña e hobennan di un edad hopi jong moral y balor di bida. Tambe nan kier pa introduci historia y cultura di Aruba mas intensivo den scolnan. Actualmente tin hopi mucha cu ni sa e himno di Aruba of cosnan di nos historia y cultura. Si bo educa nan di jong y mañan nan bay traha den turismo, nan sa di kico nan ta papia.
Finalisando e entrevista Joselin ta enfatisa con importante enseñansa ta pa nos pais. Pero mester corda tambe cu ora e hoben aki caba di studia e mester por haya un trabou, e mester por traha un cas, e mester por haya un finaciamento pa su negoshi of proyecto. Si nos como pais, hende, comerciante, banco, comercio y aparato gubernamental cera porta pa nan nos lo perde. Pesey E Forsa Nobo ta trahando riba un plan pa bin cu un Economia Nobo cu mester por inclui tur e puntonan aki di e studiantenan aki, pero tambe ofrece nan oportunidad ora nan caba cu nan estudio.

Expresionnan haci den e articulo aki no necesariamente ta refleha opinion di ArenaPoliti.co

7 motibo pa laga Pueblo eligi su Gabinete

Columna Asiento 22 | S01E05 Hopi ciudadano ta na fabor di un cambio den nos sistema democratico cu lo duna Pueblo e poder pa eligi Parlamento y un (minister-)presidente den eleccionnan separa. De...

Sigui lesa...

Inscribi pa ricibi un resumen semanal di e articulonan mas impactante.

 

Contacto

ArenaPoliti.co ta un website di BPS Media

 

Pa tuma contacto of pa manda comunicado:

[email protected]

 

Advertising:

[email protected]

x

 

Inscribi pa ricibi un resumen semanal di e articulonan mas impactante.